Dertig jaar productontwikkeling op niveau

Ondernemerschap, vakkennis en visie. Daarmee heeft productontwikkelingsbureau PEZY zich de afgelopen dertig jaar ontwikkeld tot innovatiepartner voor merken als Philips en Nivea. Oprichter Henco Pezij, een gedreven ondernemer die kansen ziet en benut, kijkt daarbij graag verder dan de gebaande paden.

Een recent voorbeeld is de overname van O4 Wheelchairs, een producent van hoogwaardige rolstoelen. "Inderdaad, daar komt nauwelijks kunststof aan te pas," zegt Henco Pezij, in ons gesprek met ook vestigingsmanager Jan-Paul van der Voet op de gloednieuwe locatie in Groningen. "Wij zien de zorgsector als een belangrijke groeimarkt. O4 heeft een onderscheidend product, dat volledig in eigen huis is bedacht, ontworpen, ontwikkeld, geproduceerd en op de markt gebracht. Door deze stap beschikken we nu over een onderneming met bewezen expertise in metaalbewerking en een bestaande positie in de zorgmarkt."

Henco Pezij groeide op in Roden, studeerde werktuigbouwkunde in Enschede en begon dertig jaar geleden als ingenieur in Groningen. "We begonnen met een bureau en een paar computers. Maar we beseften al snel: als je een product echt goed wilt krijgen, moet je het ook zelf kunnen maken. Dus kochten we een spuitgietmachine en begonnen met het ontwikkelen van matrijzen. Zo sloten we de leercyclus. Inmiddels bestrijken we het hele traject, van idee tot industrieel produceerbaar product."

Een centrale rol in dat proces speelt de Pilot Factory. Hier staan niet alleen twee spuitgietmachines (Demag, 50 en 100 ton), maar ook een volwaardige matrijzenmakerij, het Kunststof Lab en een uitgebreide materiaalvoorraad. Het lab voert onder meer testen uit op treksterkte, impact, krimp, textuur en mouldflow. Er staat ook een industriële 3D-printer voor snelle iteraties en een blow moulding machine voor prototypes.

"Diepgaande kennis van de 'back-end' van productontwikkeling maakt dat PEZY precies weet wat technisch en economisch maakbaar is, ook in grotere volumes. Dat helpt ons om robuust te ontwerpen zodat een product straks niet alleen werkt, maar ook consistent van hoge kwaliteit is in de markt," zegt Pezij. Van der Voet vult aan: "Als je als ontwerper direct met een producent werkt, krijg je wat die producent kan maken, niet per se wat het beste is voor het product. Wij ontwerpen juist onafhankelijk van productiebelangen en zoeken per project naar de optimale oplossing. Pas daarna zoeken we de juiste productiepartner."

In Groningen werken momenteel 35 medewerkers. Daarnaast heeft PEZY vestigingen in Eindhoven (2006) en Houten (2008), en sinds 2012 een internationale hub in Singapore. Pezij: "Tijdens mijn MBA in 2008 zag ik Nederland ineens van een afstand, als een kleine, goed verbonden speler in een wereldwijde markt. Veel van onze klanten hadden toen al een internationale supply chain en werkten met Aziatische partners. Wij wilden hen helpen bij het goed onderbrengen van hun productie in landen als Maleisië en Indonesië, en kozen daarom voor een vestiging in Singapore."

Singapore fungeert als strategisch knooppunt voor samenwerking met toeleveranciers en als brug naar partners in de regio. "We halen daar veel matrijzen vandaan en hebben er diverse langdurige samenwerkingen met producenten van technische kunststoffen."

Van der Voet: "Onze opdrachtgevers hebben vaak zelf veel kennis in huis, maar wij voegen iets toe wat zowel zij als veel producenten in Zuidoost-Azië minder goed kunnen bieden: hoogwaardige functieontwikkeling. Het Nederlandse ontwikkelproces is gestructureerd, iteratief en sterk gericht op integratie van ontwerp en techniek, een aanpak die internationaal nog niet overal is ingeburgerd.

Grote organisaties lopen soms tegen hun eigen schaal en complexiteit aan, waardoor het lastig is om snel en diepgaand op functioneel niveau te ontwikkelen. Wij zijn juist ingericht om daarin wendbaar en effectief te opereren. En hoewel andere regio's zich hierin snel ontwikkelen, hebben wij op dit vlak nog altijd een voorsprong, en die zetten we graag in voor onze klanten."

Om de voorsprong op het gebied van productontwikkeling te behouden, wordt op verschillende fronten geëxperimenteerd met de inzet van kunstmatige intelligentie (AI). Pezij: "Het gebeurt nu nog vrij informeel. Iedereen binnen het team verkent op zijn eigen manier wat relevant is voor zijn of haar werk. Maar ik ben ervan overtuigd dat toegang tot en het slim inzetten van AI straks bepalend wordt voor het onderscheidend vermogen van bedrijven. "Vooral in het ontwerpproces ziet hij veel potentieel: "De regie moet altijd bij mensen blijven. Maar bijvoorbeeld bij CAD-werk is er enorm veel winst te behalen."

Elke kleine wijziging in een ontwerp kost tientallen handelingen. Als je dat deels kunt automatiseren, werk je niet alleen sneller, maar ook consistenter. En AI kan juist helpen bij het ontwikkelen van die slimme ontwerpsoftware."

Henco Pezij benadrukt dat het essentieel is om als organisatie continu te blijven vernieuwen: "Je beweegt automatisch mee met bestaande klanten, omdat hun behoeften veranderen. Maar als je ook nieuwe klanten wilt aantrekken, moet je vooruitkijken en anticiperen op vragen die nog gaan komen. Technologie zoals AI helpt ons daarbij."

Hoewel de kunststofindustrie in Nederland al decennialang te maken heeft met een structurele verschuiving van productie naar het buitenland, ziet Henco Pezij kansen door te focussen op slimme toekomstbestendige oplossingen. De kern is: kunststof an sich is geen groeimarkt meer in Nederland. Maar wat wel groeit, is de behoefte aan slimmere, duurzamere toepassingen. Daarin kunnen wij het verschil maken, door vooraf goed na te denken over wat echt nodig is en wat beter kan.

"Toen Michael Braungart in 2010 Cradle-to-Cradle (C2C) onder de aandacht bracht, hebben we die ontwikkeling bijvoorbeeld direct serieus genomen. We volgden trainingen, zijn geaccrediteerd en zijn sindsdien actief aan de slag gegaan met circulaire ontwerpprincipes." Die vroege investering begint zich nu uit te betalen: "De omslag gaat langzaam, maar is duidelijk merkbaar. In de afgelopen vijf jaar groeit de vraag, van klanten, van consumenten en, heel belangrijk, van marketeers. Duurzaamheid is niet langer een abstract ideaal, maar een concreet onderdeel van productontwikkeling geworden."

De vraag naar productontwikkeling met gerecycled materiaal groeit wereldwijd, onder meer onder grote merken die bestaande producten willen verduurzamen. Ook design for recycling is iets waar steeds meer organisaties mee aan de slag willen."We zien dat multinationals wereldwijd op zoek zijn naar diepgaande kennis over recyclaat en circulair ontwerpen," vertelt Pezij. "Wij hebben ons de afgelopen jaren sterk op dit onderwerp geprofileerd en kennen het hele speelveld: van materiaaleigenschappen en verwerking tot ketensamenwerking en regelgeving."

PEZY is bijvoorbeeld betrokken bij verschillende EU-consortia, waaronder PolyCE. Vanuit dat project namen medewerkers Thijs Feenstra en Joop Onnekink het initiatief voor het boek Design for & from Recycling, een praktische gids voor circulair productontwerp. Momenteel werken ze aan een vervolg: Increase, een praktische recycling assessment tool, opnieuw in boekvorm, die deze zomer verschijnt."Het doel is bedrijven te helpen beter te beoordelen hoe recyclebaar hun producten zijn en hoe ze dat kunnen verbeteren."

Toxische stoffen vormen een groeiend aandachtspunt binnen de recyclingindustrie. Zeker bij het hergebruik van materialen is inzicht in chemische samenstelling en veiligheid cruciaal. "We willen als ontwikkelpartner de hele cirkel goed beheersen, van materiaalkeuze tot veilig hergebruik," zegt Pezij. "Daarom werken we nauw samen met leveranciers en materiaalspecialisten om te begrijpen wat er precies in recyclaat zit, en hoe we mogelijke risico's kunnen vermijden."

Dat is vooral belangrijk in sectoren met hoge veiligheidseisen, zoals de health tech & care-markt voor PEZY. Hier werkt het bureau samen met partners aan producten waar betrouwbaarheid en materiaalveiligheid essentieel zijn.

Tegelijk ziet Pezij ook kansen in andere markten: "Bij consumentenproducten verwachten we een wat vlakker groeipad, maar binnen de fast moving consumer goods, zoals dispensers en complexe verpakkingssystemen, blijft de vraag toenemen. Juist daar kunnen we recyclaat goed toepassen, mits we de veiligheid volledig kunnen garanderen."

Scale-ups vormen een belangrijke doelgroep voor PEZY. Het bureau investeert actief in samenwerkingen met jonge, snelgroeiende bedrijven en begeleidt hen in co-creatie van idee tot productierijp ontwerp. Pezij: "We werken graag met ondernemers die echt iets nieuws willen brengen. Vaak helpen we vanaf de eerste schets of het initiële idee, en bouwen we samen aan een schaalbaar, maakbaar product."

Hoe eerder een scale-up aanklopt, hoe beter: "Soms komt iemand binnen met een 3D-geprint prototype, maar als dat ontwerp niet geschikt is voor spuitgieten, moet het grotendeels opnieuw worden ontwikkeld. Dat is natuurlijk zonde van de tijd en investering. Daarom is vroege afstemming cruciaal."

PEZY heeft zich in de afgelopen decennia ontwikkeld tot een bureau dat de volledige keten beheerst, van idee tot product. Die ontwikkeling vroeg tijd en zorgvuldige opbouw. Daarna volgde de internationale stap naar Azië. En hoewel de wereld sindsdien regelmatig is veranderd — denk aan corona, geopolitieke verschuivingen en veranderend klantgedrag — blijft het bureau vooruitdenken en anticiperen.

"Je kunt niet alles voorzien, maar je moet wel klaarstaan om te handelen," aldus Pezij. Op dit moment richt hij zich op de volgende grote stap: een groei van 70 naar 120 medewerkers. "Zo'n schaalsprong vraagt een fundamenteel andere manier van organiseren. Je wilt slagkracht behouden en tegelijk de structuur professionaliseren." PEZY wil lean blijven werken, juist omdat veel klanten bewust kiezen voor de snelheid en flexibiliteit van het bureau. "We leveren vaak binnen enkele dagen een matrijs. Die wendbaarheid is een belangrijk onderdeel van onze propositie," aldus Pezij. Tegelijkertijd levert groei schaalvoordelen. "Overheadkosten zoals IT worden pas rendabel als je doorgroeit. Dus moet je slimme keuzes maken."

De internationale dynamiek blijft daarbij een factor. Klanten werken steeds meer met productiepartners in lage lonenlanden. Om relevant te blijven, focust PEZY op technische diepgang en innovatie. Een volledige verplaatsing naar het buitenland ziet PEZY echter niet als wenselijk. "Wij geloven in lokaal eigenaarschap. Elke vestiging moet zelfstandig waarde toevoegen, voor de klant en voor de mensen die er werken. Je stuurt altijd vanuit de inhoud, vanuit Nederland. Alleen dan blijft de organisatie krachtig en wendbaar."

Wil je delen van het ontwikkelproces uitbesteden, dan moet je de juiste momenten kiezen. Volgens Henco Pezij zijn er drie logische 'ontkoppelmomenten':

1. Na de idee-ontwikkeling, wanneer de richting helder is.
2. Na het prototype, wanneer het ontwerp staat en het intellectueel eigendom is veiliggesteld.
3. Na het uittekenen, wanneer je productiepartners kunt ondersteunen bij matrijzen en tooling.

"Als je dat zorgvuldig doet, blijf je als ontwikkelpartner van waarde. Daarom investeren wij structureel in kennis, over materialen, processen en circulariteit. Onze specialisten werken dagelijks samen met klanten en leveranciers om nieuwe materialen als recyclaat of biobased plastics te valideren. Want het toepassen daarvan is nooit een standaard proces. Elke innovatie is maatwerk. Zo brengen we ideeën van niets naar iets waardevols. En blijven we relevant, ook in een veranderende wereld."